Du miel aux cendres

Onder de titel ‘Du miel aux cendres’ (‘van honing tot assen’) heeft curator Jean-Philippe Paumier werken van acht uitgesproken kunstenaars uit verschillende disciplines samengesteld. Deze expositie laat kunstwerken zien die zich direct of indirect met concepten zoals tijd, duur en geheugen verhouden. Deze begrippen worden door alle deelnemers in brede zin geïnterpreteerd. Ze spelen op verschillende manieren een belangrijke rol in hun werk als thematiek.

Deze tentoonstelling beperkt zich niet tot een bepaalde techniek maar biedt juist een breed spectrum van kunstvormen en beeldtalen. De kunstwerken getuigen van een verlangen om de ervaring van tijd, de tijdsduur, te verbeelden door de tijd als materie aan te wenden. Op verschillende niveau’s ondervragen de deelnemende kunstenaars de eigenschappen van de tijd en hoe men zijn effecten ervaart.

Allerlei vragen dringen zich gelijk op bij het begrip ‘Tijd’ . Blijft deze een eindeloze herhaling, een eeuwigheid heden zonder begin of einde ? Of nemen we juist een drijvende kracht waar die voor verandering zorgt? In hoeverre is tijd een opsomming van momentopnames ? Wat is de onderliggende relatie tussen willekeur en tijd ? In hoeverre laat tijd zich kwantificeren? 

Door hun specifieke technisch proces, onderhouden bijvoorbeeld de media fotografie en video een inherente relatie met tijd. Fotografische beelden zijn per definitie afhankelijk van een bepaalde sluitertijd. Deze beelden reflecteren ook vaak op de specificiteit van hun medium als opnametechniek en hoe zij tot stand zijn gekomen.

In tegenstelling tot een filosofisch betoog, biedt deze tentoonstelling hier geen definitief antwoord of formule op, maar kiest eerder bewust voor de fragmentaire vorm. In dit opzicht staat elk kunstwerk dan wel tegenover elkaar gelijk en met elkaar complementair of juist tegenstrijdig.

In een van zijn beroemde paradoxen, beweert de filosoof Zeno van Elea dat een vliegende pijl eigenlijk altijd in rust is. Zijn redenering zit als volgt : op elk ondeelbaar ogenblik, bevindt de vliegende pijl zich op een vaste plaats in de ruimte. Ten opzichte van die plaats in de ruimte is hij dus in rust. Maar wanneer hij op elk moment in rust is, dan is hij ook gedurende de hele vlucht in rust. Daarmee concludeert Zeno dat de pijl zich in werkelijkheid niet beweegt.

De kunstwerken van ‘Du miel aux cendres’ bevinden zich in een vergelijkbare positie als de pijl van Zeno : zij zijn ieder onderdeel van een continuum, aan elkaar verbonden en doch van elkaar onderscheid, als verschillende momenten van een ononderbroken zin. Ze nemen ieder zijn eigen ruimte in en richten zich op een denkbeeldige lijn naar hetzelfde mikpunt. Als curator van dit project ga ik ervan uit dat de kunstwerken uit deze tentoonstelling, net als momenten in de tijd, in elkaar overstromen en elkaar continu aanvullen.